Zdarzenia potencjalnie wypadkowe – czy ich potrzebujemy?

W systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy (BHP) coraz większą rolę odgrywa proaktywne podejście do ryzyka zawodowego. Jednym z jego kluczowych elementów jest identyfikowanie i analizowanie tzw. zdarzeń potencjalnie wypadkowych. Czy ich rejestrowanie ma sens? Czy naprawdę są potrzebne? Odpowiedź brzmi: zdecydowanie tak. To właśnie one stanowią istotny wskaźnik nadchodzących zagrożeń, pozwalając zapobiec realnym wypadkom przy pracy.

Czym są zdarzenia potencjalnie wypadkowe?

Zdarzenie potencjalnie wypadkowe (ang. near miss) to sytuacja, która mogła doprowadzić do wypadku, ale w wyniku sprzyjających okoliczności lub reakcji pracownika – nie doszło do urazu, uszkodzenia ciała lub strat materialnych. Mimo braku fizycznych konsekwencji, zdarzenie tego typu jest poważnym sygnałem ostrzegawczym.

Przykłady:

• Pracownik potyka się o wystający przewód, ale udaje mu się utrzymać równowagę.
• Z narzędziowni spada młotek, który mija osobę o centymetry.
• Wózek widłowy zbliża się zbyt szybko do przejścia dla pieszych, ale kierowca hamuje w ostatniej chwili.

Dlaczego warto rejestrować zdarzenia potencjalnie wypadkowe?

1. Prewencja zamiast reakcji

Zgłoszenie i analiza zdarzeń potencjalnie wypadkowych umożliwiają identyfikację zagrożeń zanim doprowadzą one do wypadku. Dzięki temu można wdrożyć działania korygujące i zapobiec urazom lub nawet śmierci pracowników.

2. Budowanie kultury bezpieczeństwa

Regularne raportowanie takich zdarzeń świadczy o dojrzałości organizacji i zaangażowaniu pracowników w kwestie BHP. Pracodawca pokazuje, że bezpieczeństwo jest realnym priorytetem.

3. Redukcja kosztów

Koszty wypadków przy pracy są wysokie – obejmują przestoje, odszkodowania, kontrolę PIP, utratę reputacji. Działania prewencyjne są znacznie tańsze niż skutki zaniechań.

4. Zgodność z systemami zarządzania

Normy takie jak ISO 45001 i PN-N-18001 zachęcają do wdrażania systemów zgłaszania nieprawidłowości, w tym near missów. Firmy wdrażające te standardy muszą prowadzić ocenę zagrożeń również na podstawie zdarzeń potencjalnie wypadkowych.

Jak wdrożyć system zgłaszania zdarzeń potencjalnie wypadkowych?

Wdrożenie takiego systemu nie musi być skomplikowane. Kluczowe elementy to:

• Szkolenia pracowników – należy wyjaśnić, czym są near missy i jak je zgłaszać
• Prosty formularz zgłoszeniowy – im mniej formalności, tym większe zaangażowanie
• Anonimowość i brak sankcji – ważne, by pracownicy czuli się bezpieczni zgłaszając potencjalne zagrożenia
• Analiza i działania naprawcze – każde zgłoszenie powinno być przeanalizowane, a wnioski wdrożone

Firmy takie jak nasze oferują wsparcie w zakresie wdrażania skutecznych systemów raportowania zdarzeń potencjalnie wypadkowych oraz przeprowadzania szkoleń w tym zakresie.

Przykładowe skutki zignorowania zdarzeń potencjalnie wypadkowych

• Zlekceważony sygnał o śliskiej podłodze kończy się poważnym upadkiem pracownika.
• Niezabezpieczony przewód elektryczny, wcześniej omijany, w końcu powoduje porażenie.
• Zaniedbane zabezpieczenie maszyny skutkuje amputacją kończyny operatora.

Wszystkie te przypadki mogły zostać uniknięte, gdyby odpowiednio wcześniej zarejestrowano i przeanalizowano sygnały ostrzegawcze.

Gdzie szukać pomocy i wsparcia?

Niepubliczne Centrum Kształcenia Zawodowego „Sokrates” oferuje pełne wsparcie w zakresie:

• szkoleń BHP dla pracowników i kadry zarządzającej,
• wdrażania systemów oceny ryzyka zawodowego,
• opracowywania dokumentacji powypadkowej i raportów zagrożeń,
• prowadzenia audytów BHP i szkoleń z zakresu kultury bezpieczeństwa.

Z pełnym zakresem usług oraz listą najczęstszych zagrożeń i wypadków możesz zapoznać się na naszej stronie:
https://www.szkolenia-bhp.info.pl/szkolenia

FAQ – najczęściej zadawane pytania

Czym różni się zdarzenie potencjalnie wypadkowe od wypadku przy pracy?
Zdarzenie potencjalnie wypadkowe nie skutkuje urazem lub szkodą, ale mogło do nich doprowadzić. Wypadek przy pracy zawsze niesie za sobą konsekwencje zdrowotne lub materialne.

Czy pracownik ma obowiązek zgłaszać zdarzenia potencjalnie wypadkowe?
Choć prawo nie nakłada takiego obowiązku wprost, pracodawca może ustanowić wewnętrzny system zgłaszania. Jest to dobra praktyka wspierająca kulturę bezpieczeństwa.

Czy near miss powinien być dokumentowany?
Tak. Dokumentowanie takich zdarzeń pozwala identyfikować powtarzalne zagrożenia i wdrażać działania prewencyjne. Jest to także element spełnienia wymagań norm ISO 45001.

Czy zgłaszanie zdarzeń potencjalnie wypadkowych wiąże się z konsekwencjami dla pracownika?
Nie powinno. Dobrze zaprojektowany system zgłoszeń powinien być anonimowy lub chronić osobę zgłaszającą. Celem jest poprawa bezpieczeństwa, a nie szukanie winnych.

Jakie są najczęstsze przyczyny zdarzeń potencjalnie wypadkowych?
Do najczęstszych należą: poślizgnięcia, nieprawidłowe użytkowanie maszyn, błędy organizacyjne, brak środków ochrony indywidualnej, zła widoczność oraz nieuwaga.

Skontaktuj się z nami i popraw bezpieczeństwo w swojej firmie

Zdarzenia potencjalnie wypadkowe to nie tylko „prawie wypadki” – to ostrzeżenia, które mogą uratować zdrowie, życie i zasoby Twojej firmy. Nie czekaj, aż będzie za późno. Zacznij działać już teraz.

Skorzystaj z pomocy profesjonalistów BHP

Niepubliczne Centrum Kształcenia Zawodowego „Sokrates”
ul. Roosevelta 39, 41-800 Zabrze
📞 +48 795 000 896, 795 000 396

Sprawdź naszą pełną ofertę i umów się na szkolenie:
🔗 https://www.szkolenia-bhp.info.pl/szkolenia