Bezpieczeństwo na budowie, w porównaniu z innymi miejscami wykonywania pracy, charakteryzuje się wysoką liczbą wypadków przy pracy, niestety bardzo często mamy do czynienia z wypadkami śmiertelnymi i ciężkimi, do których corocznie dochodzi na placach budów.
Bezpieczeństwo na budowie stało się w ostatnich latach bardzo ważnym obszarem zarządzania w firmach budowlanych.
Poniżej przedstawiamy, jak kształtowały się wskaźniki wypadkowości w budownictwie w ostatnich latach. Można rozróżnić następujące typy wypadków przy pracy w budownictwie:
- potknięcie się, upadek na tym samym poziomie (ok. 15%) lub
- wypadek spowodowany przez spadający z góry przedmiot, niewłaściwe użycie narzędzi (13%),
- upadek z wysokości (11%),
- zasypanie, wciągnięcie do dołu (3%).
Pracodawcy uważają, że ok. 70% przyczyn wypadków na budowie wynikało z nieostrożnego zachowania poszkodowanych pracowników (dane uzyskane ze statystycznych kart wypadków).
Wypadkom przy pracy na terenach budowy, związanym z użytkowaniem rusztowań i drabin, uległo około 50% poszkodowanych w wypadkach.
Najczęstsze przyczyny wypadków na rusztowaniach i drabinach ustalone przez inspektorów PIP, to:
Techniczne (najrzadsza przyczyna zdarzeń wypadkowych):
- Niestabilność czynnika materialnego.
- Wady materiałowe.
- Wady zmęczeniowe.
- Niedotrzymanie paramentów technicznych, z których wykonane są rusztowania.
- Wykonanie rusztowania niezgodnie z projektem lub niewłaściwa konstrukcja rusztowania.
- Wykonywanie prac bez odpowiednich środków ochrony zbiorowej.
- Niewłaściwe wykonanie i konserwacja instalacji i urządzeń elektrycznych.
Organizacyjne (najczęstsza przyczyna zdarzeń wypadkowych):
- Niewłaściwa organizacja pracy na placu budowy.
- Niedostateczny nadzór nad pracownikami.
- Brak przestrzegania przepisów i zasad bhp.
- Brak instrukcji użytkowania rusztowań oraz maszyn i urządzeń występujących na stanowisku pracy.
- Niedostateczne przygotowanie zawodowe pracownika.
- Uchybienia w zakresie przygotowania pracowników do pracy w postaci
- Brak szkoleń bhp w tym instruktażu stanowiskowego;
- Brak orzeczeń lekarskich o braku przeciwwskazań do pracy np. na wysokości.
- Niedostarczenie pracownikowi przez pracodawcę środków ochrony indywidualnej szczególnie do pracy na wysokości.
- Nieprzestrzeganie przez pracowników norm dźwigania.
13.
1. Masa przedmiotów podnoszonych i przenoszonych przez jednego pracownika nie może przekraczać:
1) dla kobiet – 12 kg przy pracy stałej oraz 20 kg przy pracy dorywczej;
2) dla mężczyzn – 30 kg przy pracy stałej oraz 50 kg przy pracy dorywczej.
- Masa przedmiotów podnoszonych przez jednego pracownika na wysokość powyżej obręczy barkowej nie może przekraczać:
1) dla kobiet – 8 kg przy pracy stałej oraz 14 kg przy pracy dorywczej;
2) dla mężczyzn – 21 kg przy pracy stałej oraz 35 kg przy pracy dorywczej.
- Jeżeli przedmioty są przenoszone przez jednego pracownika na odległość przekraczającą 25 metrów, masa przenoszonych przedmiotów nie może przekraczać:
1) dla kobiet – 12 kg;
2) dla mężczyzn – 30 kg.
- Jeżeli przedmioty są przenoszone przez jednego pracownika pod górę po nierównej powierzchni, pochylniach lub schodach, których maksymalny kąt nachylenia nie przekracza 30o, a wysokość przekracza 4 metry, niezależnie od odległości, na jaką przedmioty są przenoszone, to masa tych przedmiotów nie może przekraczać:
1) dla kobiet – 12 kg;
2) dla mężczyzn – 30 kg.
- Jeżeli przedmioty są przenoszone przez jednego pracownika pod górę po nierównej powierzchni, pochylniach lub schodach, których maksymalny kąt nachylenia przekracza 30o, a wysokość przekracza 4 metry, niezależnie od odległości, na jaką przedmioty są przenoszone, to masa tych przedmiotów nie może przekraczać:
1) dla kobiet – 8 kg przy pracy stałej oraz 12 kg przy pracy dorywczej;
2) dla mężczyzn – 20 kg przy pracy stałej oraz 30 kg przy pracy dorywczej.
Przyczyny ludzkie, czyli:
- Nieużywanie przez pracowników środków ochrony indywidualnej, przydzielonych przez pracodawcę.
- Nieznajomość przepisów i zasad bezpieczeństwa pomimo wzięcia udziału w szkoleniu bhp.
- Lekceważenie przepisów bhp zaznanych pracownikowi.
- Spożycie alkoholu.
W następnej kolejności są wypadki związane z użytkowaniem maszyn do robót ziemnych:
- koparek,
- koparko-ładowarek,
- koparko-spycharek,
- spycharek,
- ładowarek oraz
- żurawi.
Statystyki informują, że jest to około 9% wszystkich wypadków na budowie, bardzo często dochodzi do najechania, potrącenia, uderzenia przez transportowany ładunek.
Jak wynika ze zbadanych przez PIP wypadków z udziałem maszyn do robót ziemnych, maszyny te często:
– nie mają właściwych urządzeń zabezpieczających.
– nie są wyposażone w sygnalizację świetlną i dźwiękową.
– niewłaściwa stateczność maszyny, tzn. poruszanie się po skarpie nieutwardzonej powoduje np. przewrócenie się maszyny.