Jakie kary nakładane są na pracownika za nieprzestrzeganie przepisów BHP?
Za nieprzestrzeganie przepisów BHP (bezpieczeństwa i higieny pracy) pracownik może ponieść różne konsekwencje dyscyplinarne, porządkowe, a w skrajnych przypadkach także karne lub cywilne. Oto najważniejsze z nich:
- Kary porządkowe zgodnie z Kodeksem pracy
Zgodnie z art. 108 Kodeksu pracy, pracodawca może nałożyć na pracownika karę:
- Upomnienia – stosowane przy pierwszym naruszeniu lub lekkim wykroczeniu.
- Nagana – przy poważniejszym naruszeniu lub powtórzeniu wcześniejszego wykroczenia.
Kara pieniężna może być nałożona m.in. za:
- nieprzestrzeganie przepisów BHP,
- stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w pracy,
- opuszczenie stanowiska pracy bez usprawiedliwienia.
Ograniczenia – łączna wysokość kar pieniężnych w danym miesiącu nie może przekraczać 1/10 wynagrodzenia netto pracownika.
- Konsekwencje dyscyplinarne
Jeśli nieprzestrzeganie BHP stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, pracodawca może:
Zwolnić dyscyplinarnie pracownika
Na podstawie art. 52 Kodeksu pracy – bez okresu wypowiedzenia.
Np. w sytuacji, gdy:
- pracownik świadomie ignoruje zagrożenie życia lub zdrowia,
- odmawia noszenia środków ochrony osobistej,
- narusza zasady, narażając współpracowników.
3. Odpowiedzialność karna lub cywilna
W skrajnych przypadkach (np. spowodowanie wypadku) mogą wystąpić też konsekwencje pozasłużbowe:
Odpowiedzialność karna – na podstawie Kodeksu karnego
Np. art. 220 KK – za narażenie życia lub zdrowia poprzez niedopełnienie obowiązków wynikających z BHP.
Kara: grzywna, ograniczenie wolności, a nawet pozbawienie wolności do lat 3.
Odpowiedzialność cywilna
Jeśli pracownik swoim działaniem wyrządził szkodę (np. uszkodzenie mienia firmy lub zdrowia innych), może być zobowiązany do jej naprawienia (odpowiedzialność materialna).
Kiedy pracownik może się bronić?
Pracownik może zakwestionować karę, np. gdy:
- została nałożona z naruszeniem przepisów (np. po upływie terminu – 2 tygodni od uzyskania przez pracodawcę wiedzy o przewinieniu),
- kara jest nieadekwatna do przewinienia,
- nie został wcześniej wysłuchany.
Ma prawo złożyć sprzeciw w ciągu 7 dni od otrzymania informacji o karze.
