Ekwiwalent za pranie odzieży roboczej w 2025 roku

Nie każdy pracodawca dysponuje pralnią czy firmą zewnętrzną, która zadba o czystość odzieży roboczej. Dlatego często obowiązek prania spada na… pracownika. Ale to nie może dziać się bez żadnej rekompensaty. W takich sytuacjach pojawia się temat ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej. Co to jest? Ile wynosi w 2024 roku? Czy przysługuje każdemu? Sprawdźmy!

Pracodawca ma obowiązek zapewnić odzież roboczą – co mówi prawo?

Zgodnie z Kodeksem pracy (art. 237⁶), jeśli Twoja praca może zniszczyć lub poważnie zabrudzić prywatne ubrania, to pracodawca musi zapewnić Ci odzież i obuwie robocze. Podobnie, gdy wymagają tego przepisy BHP, technologia pracy albo stanowisko wymaga specjalistycznych ubrań (np. odblaskowych, trudnopalnych, antyelektrostatycznych itp.).

Ale to nie koniec. Pracodawca powinien też zadbać o czystość, dezynfekcję i konserwację tej odzieży. Jeśli tego nie robi i zleca to pracownikowi – musi wypłacić ekwiwalent.

Czym jest ekwiwalent za pranie odzieży roboczej?

To nic innego jak pieniężna rekompensata za pranie służbowych ubrań, które samodzielnie czyścisz i przygotowujesz do pracy. Ekwiwalent ma pokrywać:

• koszty wody i prądu,
• zakup środków piorących,
• czas poświęcony na pranie i konserwację.

Nie jest to przywilej – to obowiązek pracodawcy, wynikający z przepisów.

Ile wynosi ekwiwalent w 2025 roku?

Nie ma jednej sztywnej stawki. Każdy pracodawca ustala ją indywidualnie, biorąc pod uwagę:

• ceny mediów (woda, prąd),
• ceny proszków, płynów, kapsułek,
• częstotliwość prania.

Najczęściej to kwoty rzędu kilkunastu do kilkudziesięciu złotych miesięcznie, wypłacane co miesiąc lub co kwartał. Dobrą praktyką jest regularna aktualizacja ekwiwalentu w oparciu o zmieniające się koszty życia.

Czy pracodawca może sprawdzić, na co wydaję ekwiwalent?

Teoretycznie tak – może poprosić Cię o pokazanie rachunków za pranie czy środki czystości. W praktyce? Robi to rzadko. Ale pamiętaj, że pieniądze powinny być przeznaczone na pranie odzieży – nie jako dodatek do pensji. Czysta i zadbana odzież robocza to przecież też kwestia Twojego bezpieczeństwa.

A co, jeśli ekwiwalentu nie dostajesz?

Najpierw warto spróbować spokojnie porozmawiać z pracodawcą. Często wystarczy powołać się na przepisy, by wyjaśnić sytuację.

Jeśli rozmowa nic nie daje – zgłoś sprawę do Państwowej Inspekcji Pracy. PIP może skontrolować firmę i nałożyć karę, jeśli stwierdzi nieprawidłowości.

Uwaga: odzież skażona chemikaliami = obowiązek pracodawcy

Jeśli pracujesz z substancjami niebezpiecznymi (chemikalia, promieniowanie, materiał zakaźny), nie wolno Ci samodzielnie prać takiej odzieży. To pracodawca ma obowiązek zadbać o jej czyszczenie i przechowywanie. W przeciwnym razie – warto natychmiast poinformować o tym PIP.

Ekwiwalent a podatki – dobra wiadomość!

Ekwiwalent za pranie:

• nie podlega składkom ZUS,
• jest zwolniony z podatku dochodowego – jeśli pokrywa rzeczywiste koszty prania (art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT).

Czyli: pieniądze trafiają do Ciebie na czysto – o ile rzeczywiście są wydawane zgodnie z przeznaczeniem.